De procedure tegen Opel

Opel was in Nederland jarenlang het best verkopende automerk. In het Verenigd Koninkrijk worden auto’s van Opel verkocht onder de merknaam Vauxhall. In 2017 werd Opel (en Vauxhall) een onderdeel van de (voormalige) PSA Groep, die in 2021 samen met Fiat Chrysler Automobiles (FCA) zijn opgegaan in Stellantis. In Nederland alleen al verkocht Opel tussen 2009 en 2019 ongeveer 110.000 dieselvoertuigen. Het aantal verkochte voertuigen op de Europese markt loopt in de miljoenen.

Uit diverse bronnen die de Stichting ter beschikking staan en uit eigen onderzoek blijkt dat al deze Opel en Vauxhall voertuigen voorzien zijn van sjoemelsoftware. Door die software ‘voldoen’ de voertuigen in de typegoedkeuringstests aan de Europese uitstootnormen tijdens het testen, terwijl ze dit in de realiteit niet doen. De Euro 5 voertuigen (verkocht van 2009 tot en met 2014) bevatten onder meer een temperatuurvenster dat er voor zorgt dat de emissiecontrolesystemen bij temperaturen tussen de 20 en de 30 graden Celsius worden uitgeschakeld. De Euro 6 voertuigen (2015-2019) bevatten daarnaast extra sjoemelsoftware die er voor zorgt dat ook de LNT of SCR katalysatoren alleen tijdens de test naar behoren werken. Bij gebruik op de weg wordt de werking van het emissiecontrolesysteem vergaand teruggeschroefd. Het gevolg is dat de Euro 6 voertuigen van Opel onder normale rijomstandigheden zelfs niet aan de Euro 3 norm voldoen. Opel blijkt een van de ergste vervuilers van alle autofabrikanten te zijn, met een uitstoot van soms wel 16 keer de toegestane  emissienorm. Zelfs recent, in januari 2022 heeft de Duitse typegoedkeuringsautoriteit KBA in een groot aantal Opel voertuigen de aanwezigheid van sjoemelsoftware vastgesteld. Ondanks het gesjoemel bracht Opel haar voertuigen als bijzonder milieuvriendelijk aan de man.

De reactie van Opel

Opel heeft met haar handelen grote schade veroorzaakt. De markt voor dieselauto’s is ingestort en de waarde van de auto’s is flink verminderd. Ook het milieu en de volksgezondheid hebben ernstig onder het gesjoemel te lijden. De Duitse autoriteiten hebben een strafzaak tegen Opel opgestart die inmiddels is geschikt. Daarnaast loopt in Duitsland nog een strafrechtelijk onderzoek naar de rol van diverse Opel medewerkers. Opel presenteert zichzelf echter nog steeds als “groen” en doet voorkomen alsof ze zich van geen kwaad bewust is.

Wat wij doen

Individuele autobezitters beschikken niet over de middelen om grote internationale ondernemingen als Stellantis ter verantwoording te roepen. Dit leidt ertoe dat grote ondernemingen vaak vrijuit gaan en hun klanten met de schade blijven zitten. Het onrechtmatig handelen van Opel (en Stellantis) leidt onder meer tot een lagere verkoopwaarde op de tweedehandsmarkt en hogere onderhoudskosten. De WAMCA-wetgeving in Nederland maakt het echter mogelijk voor organisaties zoals de Stichting om namens alle gedupeerde auto eigenaren een collectieve schadevordering in te stellen. Indien deze nieuwe wetgeving van toepassing wordt verklaard, kan de Stichting de schade (financieel of op andere wijze) voor u verhalen, zonder dat u daarbij een risico loopt. De Stichting heeft inmiddels procedures opgestart tegen vijf grote autoconcerns (waaronder twee tegen Stellantis). Daarmee heeft de Stichting veel ervaring opgedaan  met het opsporen van illegale manipulatie-instrumenten en het identificeren van getroffen voertuigen. Zo staat de Stichting in nauw contact met een vooraanstaande IT-expert die eerder bij diverse merken de werking van hun sjoemelsoftware blootlegde, namelijk Volkswagen, Fiat en Mercedes-Benz. De Stichting is op dit moment de enige Nederlandse belangenorganisatie die deze (technische) expertise in huis heeft. Daarmee kan de Stichting een verschil maken. Dit maakt de Stichting dan ook de aangewezen partij om uw behangen te behartigen.

INFORMATIE OVER DE PROCEDURE

De Stichting heeft op 19 januari 2022 een procedure aanhangig gemaakt tegen onder andere Opel en Vauxhall. De procedure is aanhangig bij de rechtbank Amsterdam en geregistreerd onder zaaknummer C/13/712812 / HA ZA 22-72. De gedaagden in deze procedure zijn Stellantis N.V., Stellantis Nederland B.V., PSA Automobiles S.A., Automobiles Peugeot S.A., Automobiles Citroën S.A.S., Opel Automobile GmbH, Adam Opel GmbH, General Motors Company, General Motors LLC, General Motors Holdings LLC, Vauxhall Motors Limited, Vauxhall Finance plc, IBC Vehicles Limited, PSA Retail UK Limited en 126 Nederlandse autodealers. Een lijst van alle autodealers die bij deze procedure betrokken zijn, vindt u hier.

HUIDIGE STATUS

Op 11 februari 2025 vond de inhoudelijke behandeling van de zaak plaats. De uitspraak wordt op 18 juli 2025 verwacht.

SAMENVATTING VAN DE PROCEDURE

• Op 19 januari 2022 bracht Emissions Justice een dagvaarding uit tegen onder meer Peugeot, Citroën, DS, Opel, Vauxhall en General Motors en hun moedermaatschappij Stellantis N.V. De dagvaarding vindt u hier. Emissions Justice heeft ook 126 Nederlandse autodealers gedagvaard die auto’s van deze autofabrikanten hebben verkocht. Op 17 augustus 2021, had Emissions Justice de rechtbank Amsterdam verzocht om verlenging van de termijn waarbinnen Emissions Justice ook een collectieve actie tegen dezelfde gedaagden kon instellen. De rechtbank Amsterdam wees het verzoek van Emissions Justice toe en verlengde de termijn met drie maanden (zie hier de beslissing). Stichting Car Claim, een andere belangenbehartiger, verzocht eveneens om verlenging en kreeg die ook.
• Op 16 februari 2022, 4 mei 2022 en 11 mei 2022 verschenen de autofabrikanten als partij in de procedure. De autodealers verschenen echter niet en tegen hen werd verstek verleend.
• Op 22 juni 2022 deed de rechtbank een voorstel voor de procesorde gedaan en stond zij partijen toe daarop te reageren. Emissions Justice deed dat op 6 juli 2022. Op 20 juli 2022 stelde de rechtbank de procesorde vast. De procesorde vindt u hier. De eerste fase van de procedure zag op de bevoegdheid van Rechtbank Amsterdam, welk collectief actierecht van toepassing is, de ontvankelijkheid van Emissions Justice en de andere stichtingen, het toepasselijke recht en de aanwijzing van de exclusieve vertegenwoordiger.
• Op 17 augustus 2022 diende Emissions Justice een conclusie in de benoeming van de exclusieve belangenbehartiger .
• Op 5 oktober 2022 verschenen de autodealers alsnog in de procedure.
• Op 9 november 2022 dienden gedaagden een conclusie van antwoord over de bevoegdheid van de rechtbank, het toepasselijke recht, de ontvankelijkheid van Emissions Justice, de benoeming van de exclusieve belangenbehartiger en de toepasselijkheid van de WAMCA.
• Bij vonnis van 16 augustus 2023 oordeelde de rechtbank dat zij bevoegd is ten aanzien van Nederlandse gedupeerden en dat het oude collectieve actierecht van toepassing is. Dit vonnis vindt u hier. Ten aanzien van de WAMCA beslissing lopen er hoger beroepsprocedures in de collectieve acties tegen Volkswagen e.a. en Fiat e.a. waarin vergelijkbare beslissingen werden genomen. Als het gerechtshof in die procedures de beslissingen ten aanzien van WAMCA ongedaan maakt, dan zal de rechter in deze procedure mogelijk ook alsnog de WAMCA van toepassing verklaren.
• De rechtbank droeg Emissions Justice daarnaast op haar procesfinancieringsovereenkomst in het geding te brengen.
• Bij vonnis van 29 november 2023 verklaarde de rechtbank Emissions Justice ontvankelijk in haar vorderingen en droeg zij de gedaagden op om op 21 februari 2024 hun conclusie van antwoord over de inhoudelijke fase in te dienen. Dit vonnis vindt u hier.
• De gedaagden verzochten om een uitstel en dienden op 6 maart 2024 hun conclusie van antwoord in de inhoudelijke fase.
• In hun conclusie verzochten de autodealers toestemming om Stellantis in vrijwaring te mogen oproepen. Het verzoek houdt in dat wanneer de dealers worden veroordeeld, de dealers op hun beurt een vordering hebben tegen Stellantis. De rechtbank wees dat verzoek inmiddels toe.
• Op 10 april zond Stellantis een brief aan de Rechtbank waarin zij een aantal procedurevoorstellen deed. Mede namens de andere belangenorganisaties zond Emissions Justice een tegenvoorstel. De belangenorganisaties verzochten de rechtbank daarin de fabrikanten op te dragen antwoord te geven op een aantal vragen over de werking van hun manipulatie-instrumenten. Een beslissing op dit verzoek wordt op korte termijn verwacht.
• Op 3 juli  wees de rechtbank een tussenvonnis. Daarin besloot zij onder meer dat er in dit stadium van de procedure nog geen aanleiding is voor een informatiebevel. De rechtbank gaat nu een zitting inplannen over de inhoud van de zaak. Deze zitting vindt naar verwachting plaats in februari/ maart 2025. De zitting zal gaan over de aansprakelijkheid van de gedaagden en het door de belangenorganisaties gevraagde informatiebevel.
• Op 3 juli 2024 wees de rechtbank een tussenvonnis. Daarin besloot zij onder meer dat er in dit stadium van de procedure nog geen aanleiding is voor een informatiebevel. Op 11 februari 2025 vindt de inhoudelijke behandeling van de procedure plaats. De zitting zal gaan over de aansprakelijkheid van de gedaagden en het door de belangenorganisaties gevraagde informatiebevel.
• Bij rolbeslissing van 18 september 2024 verzocht de rechtbank partijen een akte te nemen over de vraag of de civiele rechter een oordeel kan geven over de illegaliteit van manipulatie-instrumenten of dat zij gebonden is aan het oordeel van de typegoedkeuringsautoriteit. Deze akten zijn bij de rechtbank ingediend. Inmiddels oordeelde de rechtbank in de procedure tegen Mercedes dat het oordeel over deze materie aan de rechtbank is. Emissions Justice verwacht dat de rechtbank in de procedure tegen Opel hetzelfde zal oordelen.    
• Op 11 februari 2025 vond de inhoudelijke behandeling van de zaak plaats. De uitspraak wordt op 18 juli 2025 verwacht.
• Op 10 juni 2025 heeft de rechtbank een nieuwe vonnisdatum bepaald. De nieuwe vonnisdatum is 30 juli 2025.
• In het vonnis van 30 juli 2025 oordeelde de rechtbank dat zij bevoegd is een oordeel te geven over de vraag of er verboden manipulatie-instrumenten aanwezig zijn in de dieselvoertuigen. Op basis van het door Emissions Justice geleverde bewijs kwam de rechtbank tot de conclusie dat alle Opel-voertuigen van de Euro 5- en Euro 6b-generatie en de Peugeot-, Citroën-, en DS-voertuigen van de Euro 6b-generatie zijn voorzien van verboden manipulatie-instrumenten. Van de Euro 5 Peugeot-, Citroën- en DS-voertuigen wordt vermoed dat zij een of meer manipulatie-instrumenten hebben. De autofabrikanten mogen tegenbewijs aanleveren, maar moeten daarbij dan wel volledige openheid van zaken geven over de aard van de manipulatie-instrumenten in deze auto’s.
• De autofabrikanten moeten de rechtbank vóór 10 september 2025 melden of zij tegenbewijs willen leveren tegen het vermoeden dat ook de Euro 5 Peugeot-, Citroën- en DS-voertuigen een manipulatie instrument bevatten. Hier hebben zij tot 22 oktober 2025 de tijd voor. Emissions Justice mag daar dan op reageren, waarna de rechtbank een oordeel zal geven over de aanwezigheid van illegale manipulatie-instrumenten in deze auto’s. Na dit vonnis zal de rechtbank een zitting inplannen over de vraag wat de aanwezigheid van de verboden manipulatie-instrumenten betekent voor de vorderingen van de stichtingen. Het volledige vonnis vindt u hier.